XV Si quando autem ulcera oris cancer invasit, primum considerandum est, num malus corporis habitus sit, eique occurrendum; deinde ipsa ulcera curanda. At si induruit et sic emortuus est, ne in pus verteretur, quatenus foede prominebit, excidendum erit, sic ut hamo summa tunica adprehendatur, infra id scalpellus incidat; tum eadem medicamenta erunt coicienda, donec omnis dolor finiatur. per limitem viae sparguntur festinatione consectandi victores. Illo Vergilium me tempore dulcis alebat In quo haec sunt: costi P. * = = -; acori P. * V; hyperici, cummi, sagapeni, acaciae suci, iridis Illyricae, cardamomi, singulorum P. * II; anesi P. * III; nardi Gallici, gentianae radicis, aridorum rosae foliorum, singulorum P. * IIII; papaveris lacrimae, petroselini, singulorum P. * IIII = -; casiae, silis, lolii, piperis longi, singulorum P. * V; styracis P. * V = -; B castorei, turis, hypocistidis suci, murrae, opopanacis, singulorum P. * VI; malabathri folii P. * VI; floris iunci rotundi, resinae terebinthinae, galbani, dauci Cretici seminis, singulorum P. * VI =; nardi, opobalsami, singulorum P. * VI = -; thlaspis P. * VI = -; radicis Ponticae P. * VII; croci, zingiberis, cinnamomi, singulorum P. * VII = -.. Haec contrita melle excipiuntur, et adversus venenum, quod magnitudinem nucis Graecae impleat, ex vino datur. Pupilla funditur et dilatatur, aciesque eius hebetescit ac paene . Si per haec morbus finitus non fuerit, confugiendum erit ad album veratrum, ac ter quoque aut quater eo utendum non ita multis interpositis diebus, sic tamen ne iterum umquam sumat, nisi conciderit. Inflammatione finita, propter nervos priore cataplasmate, dein cerato utendum. Si [id non fit] medicamentum malo vincitur, utique ad ustionem properandum est. At si in summa cute vitium est, possunt succurrere quaedam vel exedentia tantum vel etiam adurentia. Utriculi quoque recte inponuntur aqua calida repleti, aut bitumen cum hordeacia farina +... iactum.+ Atque in ipso potissimum dolore utendum gestatione vehementi est; quod in aliis doloribus pessimum est. Ubi dolor et inflammatio se remiserunt, quod intra dies quadraginta fit, nisi vitium hominis accessit, modicis exercitationibus, abstinentia, unctionibus lenibus utendum est, sic ut etiam tum acopo vel liquido cerato cyprino articuli perfricentur. Si quis autem in huiusmodi febre leviter tussit, is neque vehementi siti conflictatur, neque bibere aquam frigidam debet, sed eo modo curandus est, quo in ceteris febribus praecipitur. At qui tarde concocunt, et quorum ideo praecordia inflantur, quive propter ardorem aliquem noctu sitire consuerunt, ante quam conquiescant duos tresve cyathos per tenuem fistulam bibant. Quae omnia contrita melle quam amarissimo coguntur, inlitumque id vespere mane eluitur. Intemperantes homines apud nos ipsi cibi tempora curantibus dantur; rursus alii tempora medicis pro dono remittunt, sibi ipsis modum vindicant. Cui vero cibus acescit, is ante eum bibere aquam egelidam debet et vomere: at si cui ex hoc frequens deiectio incidit, quotiens alvus ei constiterit, frigida potione potissimum utatur. Quidam etiam murrae, cardamomi, singulorum P. * I; croci, pyrethri, ficorum, spartes, singulorum P. * IIII; sinapis P. * VIII contrita linteolo inlinunt, inponuntque in umero partis eius, qua dens dolet; si is superior est, a scapulis; si inferior, a pectore; idque dolorem levat, et cum levavit, protinus summovendum est. Quod si vehementer et vomitus et deiectio et sitis vexant, et adhuc subcruda sunt, quae vomuntur, nondum vino maturum tempus est; aqua, neque ea ipsa frigida, sed potius egelida danda est; admovendumque naribus est puleium ex aceto, vel polenta vino adspersa, vel menta secundum naturam est. Et decem quidem diebus extenuabitur fame corpus, ab undecimo vero ali incipiet; ideoque etiam laxior quam primo fascea circumligabitur; fereque ea curatio ad quadragesimum diem perveniet. LIBRO II Sunt enim quaedam proprietates hominum, sine quarum notitia non facile quicquam in futurum praesagiri potest. B Somnus urguet, nonnumquam horror aut febris oritur, aut utrumque. Alter percussus infra latior vertice ipso tenuatur, longiusque procedens sub osse iugali subit, et super id temporum musculis inligatur. B Medicamenta vero intus quidem lenia danda sunt, ne quid acrioris pituitae concitent, super ipsos vero peduculos alia, quae necare eos, et prohibere, ne similes nascantur, possint. - Quo, si exiguum est, incidi semel satis est; deinde utrimque orae hamulis excipiendae et tunica undique circumdato liberanda est, magna diligentia per omnem curationem habita, ne qua maior vena incidatur. Quod ubi maturescit, habet foramina, per quae fertur umor glutinosus et purulentus; neque tamen ad iustam maturitatem pervenit. Contra saepe eas concitare solet balneum et exercitatio et metus et ira et quilibet alius animi adfectus, adeo ut, cum primum medicus venit, sollicitudo aegri dubitantis, quomodo illi se habere videatur, eas moveat. Vix umquam nigrities, interdum caries per totum os perrumpit, maximeque ubi vitiata calvaria est. Collocandus autem homo super id scamnum est aut pronus aut supinus aut in latus sic, ut semper ea pars superior sit, in quam os prolapsus est, et ea inferior, a qua recessit. Alterum illud ignorari non oportet, quod non omnibus aegris eadem auxilia conveniunt. Insequentibusque diebus quantum inflammationi detrahetur, tantum adici cibis poterit, sed generis eiusdem; utique ut nihil salsum, nihil acre, nihil ex iis, quae extenuant, sumatur, nihil potui praeter aquam. Meges quoniam is infirmior est potestque in aliqua prominentia incidere, inciso[q]ve super illa corpore qua cavum subest, non secare, sed relinquere quod iterum incidi necesse sit, ferramentum fecit rectum, in summa parte labrosum, in ima semicirculatum acutumque. Exercitationibus, balneo, frictionibus, gargarizationibus isdem his quoque utendum est. Si brevius adhuc membrum est et ossa loco suo non sunt, eo paxillus tenuis quam levissimi generis inter ea demitti debet sic, ut capite paululum supra ulcus emineat; isque cottidie plenior adigendus est, donec par id membrum alteri fiat; tum paxillus removendus; vulnus sanandum est; cicatrix inducta fovenda frigida aqua est, in qua myrtus, hedera aliaeve similes verbenae decoctae sint; inlinendumque medicamentum est quod siccet; et magis etiam hic quiescundum, donec id membrum confirmetur. Fere vero inter quartum decimum et unum et vicensimum diem sanescunt maxilla, malae, iugulum, pectus, latum os scapularum, costae, spina, coxarum os, tali, calx, manus, planta; inter vicensimum et tricensimum diem crura bracchiaque; inter septimum et vicensimum et quadragensimum umeri et femina. Et hoc quidem commune esse et maribus et feminis potest: proprie vero quaedam ad feminas pertinent, ut in primis quod earum naturalia nonnumquam inter se glutinatis oris concubitum non admittunt. Si umidum, vino austero subluendum est inlinendumque faece vini conbusta. Oris resolutio etiam alvo cita finitur; omnisque deiectio lippienti prodest. Raro fit nisi in scapulis. B Nonnumquam plures similes varis oriuntur, nonnumquam maiores pusulae lividae aut pallidae aut nigrae, aut aliter naturali colore mutato; subestque his humor. Atque ipsius suffusionis quaedam maturitas est: exspectandum igitur est, donec iam non fluere sed duritie quadam concrevisse videatur. At si caro supercrevit, modice reprimit siccum linamentum, vehementius squama aeris. Facile est enim dies vel accessiones numerare iis quoque, qui aegrum raro vident; ille adsideat necesse est, qui quod solum opus est visurus est, quando nimis inbecillus futurus sit, nisi cibum acceperit. tanta meae si te ceperunt taedia laudis.» Neque alienum est malicorium vel sertulam Campanam ex vino coquere, deinde conterere; aut murram nigram cum rosae foliis miscere: aut hyoscyami folia cum ovi vitello cocti aut farinam cum acaciae suco vel passo aut mulso; quibus si folia quoque papaveris adiciuntur, aliquanto valentiora sunt. Nam uncus iniectus facile hebeti corpusculo labitur; in quo quid periculi sit, supra positum est. Ac solet quidem etiam longum esse usque mortis diem et vitae non periculosum: interdum etiam cum recens est, hominem consumit. Si in febre aures obtunsae sunt, si sanguis naribus fluxit, aut venter resolutus est, illud malum desinit ex toto. In ea vero si iam pus natum est, aperienda altera parte cutis et ipsa cartilago contra lunata plaga excidenda est; deinde utendum est medicamento leniter supprimente, quale lycium est aqua dilutum, donec sanguis fluere desinat; tum inponendum linteolum cum emplastro sic, ut pingue omne vitetur, et a parte posteriore lana mollis auri subicienda est, quia quod est inter hanc et caput compleat; tum ea leniter deliganda est, et a tertio die vapore, ut in naribus posui, fovenda. Interest etiam inter valens corpus et obesum, inter tenue et infirmum: tenuioribus magis sanguis, plenioribus magis caro abundat. Contenuto trovato all'interno – Pagina 237Unde quidem fatis apparet , quo gravior est animi passio , eo pejorem etiam in corpore produci effectum . Quid non efficit tristitia , fuffocatio veluti quæ dam spirituum animalium ? Corpus omne , inquit eruditiffimus Fernelius Patholog ... Tum, si fieri potest, manu; si minus, forfice, dens excipiendus est. Si cetera desunt, imponi debet primum non pingue emplastrum, ut id reprimat; deinde, si non repressit, quodlibet puri movendo accommodatum; si ne id quidem est, vel resina vel fermentum. Haec autem aliis quoque recentioribus vulneribus recte imponuntur. D Omniaque ea simul serpunt; ulcus in locum pustulosum, pustulae in eum, qui pallet aut livet, pallor aut livor, in id, quod inflammatum est, inflammatio in id, quod integrum est, transit. Ita si longius tempus secundum est, quam integerrimo dandum est; si breve, etiam antequam ex toto integer fiat. In utram[que] partem exciderint, a posteriore parte vel tumor vel sinus indicat. Post quae nullo novo magisterio, sed iam supra posito ulcus erit implendum et ad sanitatem perducendum. H Si latius aliquid abscedet, duobus aut tribus locis erit perforandum. Protinus autem debet sorbere vel acetum vel cum ture plantaginis aut porri sucum, imponendaque extrinsecus supra id, quod dolet, lana sucida ex aceto est, et id spongia subinde refrigerandam. Fascia eius rei causa fit, cui imo loco pila adsuta est ex panniculis facta, quae ad repellendum intestinum ipsi illi subicitur: deinde reliqua fasciae pars arte circumdatur; sub quo saepe et intus conpellitur intestinum et inter se tunicae glutinantur. pulsi cum sauciis integri suomet ipsi metu et angustiis viarum conflictabantur. Neutrum autem perpetuum est: alium enim lux, alium tenebrae magis turbant; reperiunturque, in quibus nullum discrimen deprehendi vel hoc vel illo modo possit. Quorundam sensus optunduntur, appellatique ignorant; quorundam trux vultus est; quorundam oculi quasi resoluti huc atque illuc moventur; fereque tertio vel quinto die delirium accedit; multorum etiam nervi distenduntur. Ipsius quoque venae, si forte praecisa est, capita comprimuntur, neque sanguinem emittunt. Tum exscissorius scalper ab altero foramine ad alterum malleolo adactus id, quod inter utrumque medium est, excidit; ac si ambitus similis ei fit, qui in angustiorem orbem modiolo imprimitur. Malagmata quoque huic rei aptantur. Adicit autem vim quandam ad contentionem ladanum cum oleo mixtum. PROOEMIUM Ab his maxillam venturus indicanda quaedam puto communiter ad omnia ossa pertinentia, ne saepius eadem dicenda sint. Per haec enim fiet, ne in vitia tabem inferentia incidat et ut mature vires suas recipiat. Cibo quoque primo abstinendum, deinde eo modico mollique utendum, ne mandentis dentes inritet; tum extrinsecus admovendus per spongiam vapor aquae calidae, inponendumque ceratum ex cyprino exve irino factum, lanaque id conprehendendum, caputque velandum est. Illud vitium in qualibet aetate est, hoc fere in infantibus. Reposito umero lana alae subicienda est; si interiore parte os fuit, ut ei opponatur; si in priore, ut tamen commodius deligetur. Si per haec parum proficitur, ultimum est incidere satis altis plagis sub ipsus maxillis supra collum, vel in palato citra uvam, vel eas venas, quae sub lingua sunt, ut per ea vulnera morbus erumpat. Quacumque autem de causa curatio haec necessaria est, si nondum satis cutis patefacta est, latius aperienda est, donec quicquid laesum est in conspectu sit. Si acetum offendit, pura rosa utendum est; si rosa ipsa laedit, oleo acerbo. Terebrarum autem duo genera sunt: alterum simile ei, quo fabri utuntur, alterum capituli longioris; quod ab acuto mucrone incipit dein subito latius fit, atque iterum ab alio principio paulo minus quam aequaliter sursum procedit. XXIX Caput igitur, eaque, quae in ore sunt, non lingua tantummodo palatoque terminantur, sed etiam quatenus oculis nostris exposita sunt. Cum vero febris instet, incipiat, augeatur, consistat, decedat, deinde in decessione consistat aut finiatur, scire licet optimum cibo tempus esse febre finita; deinde, cum decessio eius consistit; tertium, si necesse est, quandocumque decedit; cetera omnia periculosa esse. B Adeo tamen nihil perpetuum est, sed semper pro vi corporis aestimandum, ut inbecillitas etiam cibum protinus facere necessarium possit, tenuem scilicet et exiguum, qui tantum sustineat; multique etiam ex profluvio sanguinis intermorientes ante ullam curationem vino reficiendi sunt, quod alioqui inimicissimum vulneri est. Possunt enim quaedam subesse corpori vel ex infirmitate eius vel ex aliquo adfectu, quae vel in alio non sunt, vel iin hoc alias non fuerunt eaque per se non tanta, ut concitent morbum, tamen obnoxium magis aliis iniuriis corpus efficiant. At ubi certus circumitus est, facilius illa omnia temptantur, quia magis proponere nobis accessionum et decessionum vices possumus. Nam venter saepe etiam telo perforatur, prolapsaque intestina conduntur, et oras vulneris suturae conprehendunt; quod quemadmodum fiat, mox indicabo. 61 num. Potest autem sutura eo nomine fallere, quia aeque aspera est; ut aliquis hanc esse, etiamsi rima est, existimet eo loco, quo subesse hanc verisimile est. Ipsa autem arteria, dura et cartilaginosa, in gutture adsurgit, ceteris partibus residit. Idem autem per se etiam ad fistulas utile est. Si ne balneum quidem profuit, ante accessionem alium edat, aut bibat aquam calidam cum pipere; siquidem ea quoque adsumpta calorem movet, quae horrorem non admittit. Quale est, quod ex his constat: piperis longi, spumae nitri, singulorum P. * II; erysimi P. * IIII, quae cum melle miscentur. Si vero ne tum quidem ulla requies aegris est, hoc ipso peius id tempus est, quod, cum sua natura melius esse debeat, morbi vitio non est; simulque insequitur tempus meridianum, a quo cum omnis aeger fere peior fiat, timeri potest, ne ille magis etiam quam ex consuetudine urgeantur. Ubi pus ferri desiit, transeundum ad faciles quidem sed tamen validiores et frigidos cibos frigidamque aquam, sic ut ab egelidis tamen initium fiat. Ut vero ad composita medicamenta veniamus, idem illud Protarchi tanto valentius in his est, quanto minus in his vitii est. Specillum quoque lana involutum in calidum oleum demittitur, eoque ipse dens fovetur. O Id receptum inter duos digitos, indicem ac medium, super pollice inposito, sic deprimebat ut simul cum carne, si quid ex calculo prominebat, incideret. Pessima tamen in obscenis sunt maximeque ibi sanguinem fundunt. Lenta quoque in balineo mora, dein cena exigua prodesse consuerunt. Id tamen in febre periculose datur. Paulatim deinde faciendus est transitus ad ea, quae ventrem conprimunt. Panis vero ante septimum diem non adsumendum, sed una sorbitione vivendum; inponendumque ei loco ceratum ex lino factum, cui cocta quoque resina adiecta sit; aut Polyarchi malagma, aut panni ex vino et rosa et oleo; superque inponenda lana sucida mollis et duae fasceae a mediis orsae minimeque adstrictae. His ita primo die ordinatis, homo lecto conlocandus est; isque, si grave vulnus est, abstinere, quantum vires patiuntur, ante inflammationem cibo debet: bibere, donec sitim finiat, aquae calidam; vel, si aestas est ac neque febris neque dolor est, etiam frigidam. At Asclepiades, tanquam tenebris ipsis terrentibus, in lumine habendos eos dixit. Ac si cui paulo puero intestinum descendit, ante scalpellum experienda vinctura est. Siccis locis ut in naribus inlita spuma argenti satis proficit. Si ne per haec quidem fuerit liberatus, caput radat; unguaturque oleo veteri, adiecto aceto et nitro; perfundatur aqua salsa; bibat ieiunus ex aqua castoreum; nulla aqua nisi decocta potionis causa utatur. Niconis quoque est quod resolvit, aperit, purgat. De pituitae quoque cursu, qui oculos infestat, quatenus medicamentis agendum est, iam explicui. Hac ratione saepe rimae callo quodam inplentur estque ea ossis velut cicatrix; et latius fracta ossa, si qua inter se non cohaerebant, eodem callo glutinantur estque id aliquanto melius velamentum cerebro quam caro, quae exciso osse increscit. Caput enim numquam conpellitur, neque ini spina vertebra, neque ea maxilla, quae, utraque parte prolapsa, antequam reponeretur, inflammationem movit. XIX Ex emplastris autem nulla maiorem usum praestant, quam quae cruentis protinus vulneribus iniciuntur: enhaema Graeci vocant. Si vero exesus est dens, festinare ad eximendum eum, nisi res cogit, non est necesse: sed tum omnibus fomentis, quae supra posita sunt, adiciendae quaedam valentiores conpositiones sunt quae dolorem levant; qualis Herae est. Suntque etiam membranulae tenues, per quas inter se tria ista conectuntur, iungunturque ei saepto, quod transversum esse supra posui. Dixi de iis malis corporis, quibus victus ratio maxime subvenit: nunc transeundum est ad eam medicinae partem, quae magis medicamentis pugnat. Protinus autem orta lippitudine quaedam notae sunt, ex quibus quid eventurum sit colligere possumus. B Rursus et sanies et pus quasdam species Graecis nominibus distinctas habent. B Ac ne siti quidem nimia vexandus est. Tum fascia primum sub ala obvoluta caput eius debet conprehendere; deinde per pectus ad alteram alam, ab eaque ad scapulas, rursusque ad eiusdem umeri caput tendere; saepiusque eadem ratione circumagi, donec bene id teneat. B Alterum genus peius est, simile papulae fere, sed asperius rubicundiusque; figuras varias habet; squamulae ex summa cute discedunt; rosio maior est; celerius et latius procedit certioribusque etiamnum quam prior temporibus et fit et desinit: rubrica cognominatur. Eiusmodi loco altera pars incidenda, altera intacta habenda est. Quidem autem sub umbilico, fere quattuor interpositis digitis, in sinistra parte; quidam ipso umbilico perforato id facere consuerunt: quidam cute primum adusta, deinde interiore abdomine inciso, quia, quod per ignem divisum est, minus celeriter coit. Et intra haec omnis eius medicina erat; eaque non minus grata fuit iis, quos Hippocratis successores non refecerant, quam nunc est iis, quos Herophili vel Erasistrati aemuli diu tractos non adiuverunt. Ea quoque medicamenta, quae oris exulcerati causa componuntur, aeque ulcera aurium canant. Post haec et farina hordeacia cum resina inicienda, et is demittendus in solium aquae calidae, cui oleum quoque adiectum sit; dandumque aliquid cibi lenis calidi. B Curatio autem eorum, quibus id naturale est, eiusmodi est. Quod si parum in utrolibet genere medicamenta proficiunt, totum ulcus usque ad sanam carnem excidi oportebit. Atque hic quoque, quaecumque species est, si nondum nimis occupavit, iisdem auxiliis opus est. Plinio il Vecchio, NH 11 - Francesco Toscano. Sive autem capitis dolores sive ulcera sive lippitudo sive dentes sive spiritus difficultas sive intestinorum tormenta sive inflammatio vulvae est, sive coxa sive iecur aut lienis aut latus torquet, sive vitio locorum aliqua prolabitur et ommutescit, occurrit dolori per quietem eiusmodi catapotium: B silis, acori, rutae silvestris seminis, singulorum P. * I; castorei, cinnamomi, singulorum P. * II; papaveris lacrimae, panacis radicis, mandragorae, malorum aridorum, iunci rotundi floris, singulorum P. * I = -; piperis grana LVI. Ubi eae exciderunt, purgandum ulcus maxime melle et resina est: sed aliis quoque purgari potest, quibus purulenta curantur; eodemque modo ad sanitatem perducendum est. Longeque perniciosissimum est, quod in osse pectoris est, quia vix, etiam si recte cessit curatio, veram sanitatem reddit. XIV Illud quoque in omnibus stomachi vitiis praecipiendum est, [ut] quo modo se quisque aeger refecerit, eo ut sanus utatur; nam redit huic inbecillitas sua, nisi eisdem defenditur bona valetudo, quibus reddita est. XXIII Antidota raro sed praecipue interdum necessaria sunt, quia gravissimis casibus opitulantur. Idque summum colorem floris thymi repraesentat, unde ei nomen est, ibique facile finditur et cruentatur; nonnumquam aliquantum sanguinis fundit, fereque circa magnitudinem fabae Aegyptiae est, raro maius, interdum perexiguum. illic signa armaque vestra sunt, et mors victis; nam ignominiam consumpsistis.' C Si quid molliendum est, quod in nervosis locis musculosisque necessarium est, cerato quoque super vulnus utendum est. Phlyzacion autem paulo durior pusula est, subalbida, acuta, ex qua ipsa quod exprimitur umidum est. Sed si febris quoque est, haec in primis summovenda est per eas rationes, per quas huic succurri posse propositum est. Collyrium vero aptissimum est, quod rhinion vocatur. At si inanis est homo, et crura eius contrahuntur, interponenda potio apsinthi est. Tum pro sedibus et pro casibus, qui inciderunt, aut maior aut minor usus eius membri relinquitur; quoque in eo plus usus superest, eo minus id extenuatur. At in cervice inter cutem et asperam arteriam tumor increscit: bronchocelen Graeci vocant; quo modo caro hebes, modo umor aliquis melli aquaeve similis includitur, interdum etiam minutis ossibus pili inmixti. Nam ubi post longis morbis totus corporis habitus vitiatus est lateque se sinus suffudit et in eo iam cutis pallet, scire licet eam iam emortuam esse et inutilem futuram; ideoque excidere commodius est, maxime si circa articulos maiores id evenerit, cubantemque aegrum fluens alvus exhaurit neque per alimenta quicquam corpori accedit. Nam levis pondere apparet, et ex is, quae pondere pares sunt, eo melior quaeque est, quo celerius et calfit et frigescit, quoque celerius in ea legumina percoquuntur. Neque hercules ista curatio nova est, qua nunc quidem traditos sibi aegros, qui sub cautioribus medicis trahebantur, interdum contrariis remediis sanant. D Ergo specillo conquirenda est testa, quae recessit, et volsella protrahenda est. Ex quo paululum aut devoratur, aut aqua diluitur et potui datur. Quorundam sensus optunduntur, appellatique ignorant; quorundam trux vultus est; quorundam oculi quasi resoluti huc atque illuc moventur; fereque tertio vel quinto die delirium accedit; multorum etiam nervi distenduntur. Aliud vitii genus est, ubi aures intra se ipsas sonant; atque hoc quoque fit, ne extremum sonum accipiant. Sequitur, ut in quoque morbi genere proprias notas explicem, quae vel spem vel periculum ostendant. Quae emortuo partu id conprimit, ex intervallo vero paulum dehiscere + consuevit. Quidam enim per acum duobus linis ad imam basem inmissis sic utrimque devinciunt, quemadmodum et in umbilico et in uva positum est, ut quicquid super vinculum est emoriatur: quidam medium tumorem excidunt ad similitudinem myrtei folii, quod semper eodem modo servandum esse iam posui, et tum oras sutura iungunt. At fessae multa referunt se nocte minores, Eadem autem conpositio tonsillis, uvae madenti, oris nariumque ulceribus accommodata est. Neque tamen ignorare oportet in acutis morbis fallaces magis notas esse et salutis et mortis. At si laxius intestinum dolere consuevit, quod colum nominant, cum id nihil nisi genus inflationis sit, id agendum est, ut concoquat aliquis; ut lectione aliisque generibus exerceatur; utatur balineo calido, cibis quoque et potionibus calidis, denique omni modo frigus vitet, item dulcia omnia leguminaque et quicquid inflare consuevit. De pituitae quoque cursu, qui oculos infestat, quatenus medicamentis agendum est, iam explicui. Si acuta fragmenta sunt, incidi contra cutis debet: ex ossibus ea, quae carnem vulnerant, praecidenda, tum retussa ossa committenda sunt. Super id imponi debet, quod et lene aliquid et vehemens et reprimens habeat. Per quae si consequi potuimus, ut et sudoris impetus minuatur, et vita prorogetur, incipit iam tempus ipsum esse praesidio. Si fissum est, possunt orae esse conpressae, vel quia altera super alteram excessit, vel etiam quia vehementer se rursus commiserunt. Hos omnes leniter permutatis subinde digitorum vicibus sic oportet adducere, ne vesicam laedant neve intus aliquae dissipatae reliquiae maneant, quae postmodo curationi difficultatem faciant. Sutura autem neque summae cutis neque interioris membranae per se satis proficit, sed utriusque. Ubi ad os ventum est, reducenda ab eo sana caro et circa os subsecanda est, ut ea quoque parte aliquid os nudetur; deinde id serrula praecidendum est quam proxime sanae carni etiam inhaerenti: ac tum frons ossis, quem serrula exasperavit, levandus est, supraque inducenda cutis, quae sub eiusmodi curatione laxanda est, ut quam maxime undique os contegat. Emplastra quoque si qua conprehensa sunt; aptissimumque est vel Ephesium vel id, quod ei subiectum est. Sonat interdum, atque ubi resupinatus est aliquis, delapso intestino ipse desidit. Ita si ad colem it, supinus is collocari debet; si ad vesicam, in ventrem; si in latus, in id, quod integrius est. Sed longe Polyidi celeberrimus est, sphragis autem nominatur; qui habet aluminis scissilis P. * I =; atramenti sutorii P. * II; murrae P. * V; aloes tantundem; capitulorum Punici mali, fellis taurini, singulorum P. * VI; quae contrita vino austero excipiuntur. Ea constat ex vertebris quattuor et viginti: septem in cervice sunt, duodecim ad costas, reliquae quinque sunt proximae costis. Si vero non adversa sed obliqua iunguntur, quod fit ubi loco suo non sunt, membrum id altero iam erit brevius et musculi eius tument. Praeter haec protinus timeri debet, si graviora membra sunt, si crebra ulcera oriuntur, si corpus supra consuetudinem incaluit; si gravior somnus pressit, si tumultuosa somnia fuerunt, si saepius expergiscitur aliquis quam adsuevit, deinde iterum soporatur; si corpus dormientis circa partes aliquas contra consuetudinem insudat, maximeque si circa pectus, aut cervices, aut crura vel genua vel coxas. Costumque et casia et cinnamomum recte per potionem adsumuntur. Noctu, si fieri potest, conquiescat: ac neque potet, neque nimium siti crucietur; os etiam eius elui potest, ubi et siccum est, et ipsi faetet, quamvis id tempus potioni aptum non est. Si vero ulcus latius atque altius serpit, eodem modo elui debet, inponi vero aut aerugo aut omphacium cum melle aut Andronis compositio aut marrubii, murrae aut croci, aluminis scissilis cocti, rosae foliorum aridorum, gallae, singulorum P. * I; minii Sinopici P. * II. Ergo et illa, quae victu curat, aliquando medicamentum adhibet, et illa, quae praecipue medicamentis pugnat, adhibere etiam rationem victus debet, quae multum admodum in omnibus corporis malis proficit. Notae vero inflammationis sunt quattuor: rubor et tumor cum calore et dolore. Satisque omnia abscedentia digerit murex combustus et bene contritus, aceto subinde adiecto. Ergo etiam ingeniosissimus saeculi nostri medicus, quem nuper vidimus, Cassius febricitanti cuidam et magna siti adfecto, cum post ebrietatem eum premi coepisse cognosset, aquam frigidam ingessit; qua ille epota cum vini vim miscendo fregisset, protinus febrem somno et sudore discussit. Nam fere meridianis temporibus calor, nocturnis atque matutinis simulque etiam vespertinis frigus est. Estque quidam premendi modus, ut et foretur et circumagatur; quia si leviter inprimitur, parum proficit; si graviter, non movetur. Reposito osse, si cum dolore oculorum et cervicis iste casus incidit, ex brachio sanguis mittendus est. Itaque hoc quoque auxilium debuit praeterire. Inde femina ordiuntur, quorum capita rotundiora etiam quam umerorum sunt, cum illa ex ceteris rotundissima sint: infra vero duos processus a priore et a posteriore parte habent: dein dura et medullosa et ab exteriore parte gibba, rursus inferioribus quoque capitibus intumescunt. Si levatur malum, minuuntur eius indicia, procedere curatio potest et ad scalpellum et ad ustionem. Inulae quoque radix contusa et ex vino austero postea cocta et late super coxam imposita inter valentissima auxilia est. XXXII Multae deinde membranulae venas et arterias eosque nervos conprehendunt; atque inter duas quoque tunicas a superioribus partibus leves parvulaeque sunt. Si tamen intolerabilis dolor est et sanguis profluit, etiam sanguinis detractio apta est, aut certe coxis admotae cucurbitulae cute incisa. At Theoxenus ad pedum dolores sebi a renibus partem tertiam, salis partes duas miscebat, hisque membranulam inlitam imponebat, tum superiniciebat Hammoniacum thymiama in aceto liquatum. Sequitur, ut in quoque morbi genere proprias notas explicem, quae vel spem vel periculum ostendant. hortantibus libertis (nam amicorum eius quanto quis clarior, minus fidus) vocari tribus iubet, dantis nomina sacramento adigit. Tempora quoque remissionum modo liberalia, modo vix ulla sunt. id plerisque ludibrio, pluribus taedio: nec deerant qui propellerent proculcarentque, ni admonitu modestissimi cuiusque et aliis minitantibus omisisset intempestivam sapientiam.

Antifurto Auto Volumetrico, Ricette Lepre Alla Cacciatora, Case In Vendita All'asta A Marsala, Ristoranti Milanesi Milano, Capesante Gratinate Al Limone, Utilizzare Cereali Al Cioccolato Avanzati, Ricette Fagiolini E Patate, Panda 4x4 Usata Lombardia, Autostradale Milano - Lignano Sabbiadoro, Botulino Alimenti Congelati, Rifugio Monte Bianco Prezzi, Bertucco Verona Usato,